Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej księgi bankowej, czyli sprawozdawczość IRRBB

W związku z obecną sytuacją gospodarczą w Europie, wynikającą z wysokiej inflacji oraz rosnących stóp procentowych, EUNB zdecydował o doraźnym gromadzeniu danych instytucji na temat zarządzania ryzykiem stopy procentowej księgi bankowej (IRRBB - Interest Rate Risk in the Banking Book).

31 lipca 2023 r. EUNB opublikował ostateczną wersję wykonawczych standardów technicznych (ITS), a tym samym wskazał ostateczne rozwiązanie dotyczące sprawozdawczości nadzorczej w odniesieniu do IRRBB. Pakiet techniczny został opublikowany przez EUNB w dniu 30 października 2023 r.

Nowa sprawozdawczość zapewni organom nadzoru i EUNB uzyskanie ustandaryzowanych i wysokiej jakości danych, niezbędnych do monitorowania ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej w instytucjach kredytowych. W przypadku małych i nieskomplikowanych instytucji oraz „innych” instytucji zastosowano kryterium proporcjonalności, poprzez wprowadzenie uproszczonego podejścia.

IRRBB we frameworku EBA 3.3 i 3.4

Wykonawcze standardy techniczne dla IRRBB, zgodnie z decyzją EBA/DC/501, po raz pierwszy zostały opublikowane we frameworku 3.3. Podmiotami obowiązanymi do pierwszego raportowania są instytucje QIS (ilościowe badanie skutków). Zgodnie z decyzją EBA/DC/2021/373 jest to wybrana próba  podmiotów z instytucji kredytowych podlegających badaniu, których uczestnictwo ustalają właściwe organy na podstawie zdefiniowanych kryteriów. Są to m.in. globalne i inne instytucje oznaczeniu systemowym (G-SII i O-SII), których Tier 1 jest większy lub równy 3 mld EUR lub aktywa ogółem są równe lub większe 30 mld EUR.

Framework 3.3 wprowadza okres przejściowy dla IRRBB, gdzie raportowanie zostało zdefiniowane  ad-hoc. Pierwsze sprawozdanie IRRBB należy przygotować od daty referencyjnej 31.12.2023r. Termin przekazania danych wyznaczony został do marca 2024 r.

Zbiór danych przesłanych w wyżej podanym terminie zapewni właściwym organom dane, umożliwiające terminowe monitorowanie wdrażania pakietu polityk IRRBB.

Obligatoryjne raportowanie dla instytucji zostało zaplanowane w ramach wdrożenia frameworku 3.4, z pierwszą referencyjną datą odniesienia na dzień 30.09.2024 r.

IRRBB zakres

W opublikowanych dokumentach Nadzorca wielokrotnie podkreśla, że przy projektowaniu tej sprawozdawczości kierowano się adekwatnością i proporcjonalnością obowiązków, w stosunku do wielkości podmiotu. W związku z tym arkusze zostały dostosowane do podmiotów obowiązanych:

1. Dużych instytucji,
2. SNCI – małych i nieskomplikowanych instytucji,
3. Innych instytucji – instytucji niebędących ani dużymi, ani małymi i nieskomplikowanymi instytucjami.

Większość tabel w sprawozdaniu IRRBB należy raportować kwartalnie, niezależnie od rodzaju podmiotu raportującego. Jedynie tabele J10.01, J 10.02, J 11.01 oraz J 11.02 zostały wprowadzone jako przekazywane raz do roku.

Całe sprawozdanie podzielono na pięć części tematycznych:

1. Ocena IRRBB: zmiany i poziomy wartości ekonomicznej kapitału własnego (EVE), wyniku odsetkowego netto (NII) obliczone zgodnie z nadzorczym testem wartości odstających oraz poziomy i zmiany wartości rynkowej.
2. Zestawienie szacunków wrażliwości SOT na IRRBB i zmian wartości rynkowej
3. Szczegółowe informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu ponownej wyceny pozycji bilansowych
4. Odpowiednie parametry w celu monitorowania modelowania IRRBB
5. Dane jakościowe dotyczące metodologii stosowanych przy ocenie IRRBB.

Poniżej przedstawiono wykaz tabel sprawozdania IRRBB:

Zakres danych w formie tabelarycznej wraz z instrukcją ich wypełnienia dostępne są na stronie EUNB, jako wzory załączników nr 28 oraz 29 Rozporządzenia wykonawczego komisji (UE) 2021/451 z dnia 17 grudnia 2020 r.: https://www.eba.europa.eu/regulation-and-policy/supervisory-reporting/implementing-technical-standards-supervisory-reporting-amendments-regard-irrbb-reporting#pane-new-7bdd87fb-e02f-492a-99d6-129449e3cf9d  

Sprawozdanie IRRBB w aplikacji eON i aSISt

W aplikacji aSISt oraz eON dostępne będzie sprawozdanie IRRBB wraz z wdrożeniem pakietu EBA framework 3.4. Sprawozdanie dostępne będzie w języku polskim po opublikowaniu przez EBA formularzy w językach narodowych państw członkowskich. Analogiczne jak dla sprawozdawczości ostrożnościowej i innych, proces przygotowania raportu w aplikacji pozostanie niezmieniony:

• stworzenie sprawozdania, zdefiniowanie lub skopiowanie kontekstu,
• import danych zewnętrznych lub ich ręczne wprowadzenie,
• edycja i walidacja danych względem reguł poprawności,
• generacja sprawozdania XBRL.

Powyższe kroki zapewnią przygotowanie sprawozdania zgodnego z wymaganiami Nadzorcy w intuicyjny i znany dla wielu użytkowników sposób.

Obecnie w obu aplikacjach funkcjonuje raport Ujawnienia Filara III EBA, do którego Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2022/631[2] wprowadzono dwie tabele:

1. Wzór EU IRRBBA – Informacje jakościowe dotyczące ryzyk stopy procentowej z tytułu działalności w ramach portfela bankowego
2. Wzór EU IRRBB1 – Ryzyka stopy procentowej z tytułu działalności w ramach portfela bankowego, które do tej pory ręcznie zasilano danymi. Wraz z wejściem wżycie sprawozdania IRRBB pojawi się możliwość wdrożenia automatycznego zasilania tych tabel

Źródła:

[1] https://www.eba.europa.eu/regulation-and-policy/supervisory-reporting/implementing-technical-standards-supervisory-reporting-amendments-regard-irrbb-reporting

[2] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32022R0631